De volgende dag staan we lekker vroeg op en na een goed Chinees ontbijt pakken we vanaf het hotel de fiets. Vandaag is het mooi weer, dus we gaan de Verboden Stad bezoeken. Op deze plaats vinden we het interessant om meer informatie te horen, dus maken we gebruik van de audioguide. Dus gewapend met koptelefoontjes gaan we kijken wat er hier te zien is. Het is heel interessant en we zien verschillende huizen van vroeger van Keizers en keizerinnen. Aan het einde van de tour kopen we ook nog een heel mooi souvenir, in de vorm van een mooie poster met een Chinees teken dat staat voor de eenheid die een getrouwde man en vrouw vormen en dit teken geeft ook nog voorspoed voor de toekomst. Een mooie poster met een diepere betekenis erachter dus.

Hierna gaan we fietsen naar 'the bird's nest', het grote olympisch stadion, gebouwd ter ere van de olympische spelen in 2008. Dit is een kilometertje of tien fietsen en onderweg eten we nog even een lekkere lunch. Eenmaal bij the bird's nest aangekomen besluiten we niet helemaal het terrein op te gaan, we kunnen hier de fiets niet makkelijk kwijt en bovendien moeten we over niet al te lange tijd ook op de briefing verschijnen en dat is ook nog wel even fietsen. Dus we zoeken een plekje op zo dicht mogelijk bij het stadion, maken een paar mooie foto's en vertrekken dan naar Koryo Tours, onze reisorganisatie voor Noord Korea. Spannend, dan horen we hoe laat we morgen vliegen en kunnen we meteen kennis maken met de anderen die deze reis gaan maken. Ruim op tijd komen we op de plaats van bestemming aan en maken we als eerste kennis met Daniël en Sarah, de reisleiders van deze trip. Tijdens de briefing vertelt Sarah ons wat we kunnen verwachten, wat we wel en vooral ook wat we niet mogen, waar we op moeten letten en nog veel meer nuttige informatie. Uiteraard hadden we ons al goed ingelezen, dus helemaal nieuw was het niet meer, maar het is toch altijd interessant. We maken ook meteen kennis met onze groep, een gemixt gezelschap waarin wij de enige Nederlanders zijn. Verder zitten er twee Maleise jongens, twee meiden uit Zweden, een meisje uit Finland, twee Canadezen en twee Amerikanen in onze groep. We worden ingedeeld in groep B samen met Daniël en horen dat we de volgende dag om 10.15 uur zullen vertrekken! Spannend, een nieuw avontuur komt er weer aan en wat voor één...
Maar eerst gaan we na de briefing naar het Worker's Stadion, want het is gelukt om kaarten te bemachtigen voor de training van het Nederlands Elftal deze avond! Het stadion is bijna naast het kantoor van Koryo Toursen dus hebben we nog wel even wat tijd over. We scoren een paar lekkere biertjes en gaan lekker in het park zitten. Als we daar bier zitten te drinken krijgen we een leuke verrassing, er wordt zomaar in het stadion naast het park het Nederlands volkslied gedraaid. Dat is nog eens bijzonder om te horen als je in een park in China zit. Daarna gaan we naar de training kijken. Leuk ook weer om gewoon even Hollanders tegen te komen en even in het Nederlands te kunnen communiceren. De training blijkt een echte training te zijn voor de wedstrijd van een dag later en het gaat hierbij niet alleen om het voetbal dat geoefend moet worden. Ook het opkomen met de Chinese en Nederlandse vlag moet geoefend worden. Nadat dit een aantal keer zonder problemen verlopen is en ook het volkslied van China een aantal keer gezongen is, komen onze jongens het veld op. We maken een paar mooie foto's en gaan dan kijken en nog even met wat Nederlanders kletsen. Wat wel leuk is, want iedereen heeft zijn eigen verhaal om op een training van het Nederlands Elftal in China te zijn. Er zijn mensen bij die het Nederlands Elftal achterna reizen en die ieder land bezoeken waar zij spelen. Ook zijn er mensen zoals wij, die gewoon er toevallig achter kwamen dat ze moesten spelen en die toevallig in de buurt waren. Verder is eigenlijk een voetbaltraining niet zo interessant, een beetje balletje trappen naar elkaar wordt op een gegeven moment ook saai om te zien. Dus na ongeveer drie kwartier vinden we het mooi geweest en gaan we weer verder op de fiets. Nog even lekker eten in het goede restaurant om de hoek van het hotel en dan lekker naar ons hotel. Onze tassen moeten nog worden uitgezocht en morgen is het ook weer vroeg dag.

Als we de volgende dag wakker worden is dit met een beetje een vreemd gevoel. Misschien wel het meest aparte deel van de reis staat op het punt te beginnen, vandaag gaan we naar de DPRK (Democratic People's Republic Korea).

Voor degenen die niet meer precies weten hoe het nu zit met Noord Korea, hierbij een korte Jip en Janneke uitleg. Noord Korea is nog het enige echte communistische stalinistische land in de wereld. Het systeem werkt als volgt: alles is van de staat. Dus mensen wonen gratis, betalen vrijwel niets voor gas en elektra en hebben allemaal een baan. Dit betekent echter ook dat mensen niet vrij zijn. Mensen hebben bijvoorbeeld geen auto, alleen als ze kunnen aantonen dat ze deze echt nodig hebben dan krijgen ze deze van hun bedrijf, dus indirect van de staat. De auto is en blijft dus ook staatseigendom. Ook kunnen mensen niet zomaar vrij reizen, ook niet in eigen land, tenzij ze daar een goede reden voor hebben (en toestemming hebben gekregen van de staat). Verder zijn er beperkte communicatiemiddelen. Er is geen internet, er zijn hier geen journalisten, er zijn geen westerse kranten en of andere media, buiten alleen de staatstelevisie en staatskranten. Om dit systeem in stand te houden, mogen toeristen niet rechtstreeks in contact komen met de Noord Koreanen. Overal waar je gaat en staat wordt je begeleid door Noord Koreaanse gidsen, minimaal 3 per toeristengroep (ook als je met z'n tweeën zou gaan). Mensen hier zijn dus ook niet gewend aan toeristen. Echter wij hebben meegemaakt dat de mensen ons net zo interessant vinden als wij hen. Ze lachten allemaal vriendelijk naar ons en zwaaien. En de mensen hier geloven in dit systeem en aanbidden hun grote leiders. Wat wij een aantal jaar geleden op tv gezien hebben, al die huilende mensen omdat Kim Jong Il was overleden, dat voel je hier ook echt. Het is meer een soort godsdienst. Mensen zijn trots op hun land en nog veel trotser op de grote leiders. Dit is hun manier van leven en hoewel dit niet strookt met onze manier van denken, wij mogen gewoon reizen en kunnen (als we geld hebben) alles doen wat we willen, toch hebben we ervaren dat mensen er gelukkig uitzien en ik geloof ook echt dat ze dit zijn.

Als we onze tassen gepakt hebben, pakken we een taxi en vertrekken we naar Koryo Tours. Daar aangekomen zijn we de eersten, dus hebben we nog tijd voor een lekker kopje koffie. En dan komen ze ons halen en gaan we met de bus naar de Airport. Daar aangekomen vliegt de tijd voorbij en voor we het in de gaten hebben zweven we hoog in de lucht, onderweg naar misschien wel het raarste land ter wereld waar jaarlijks maar zo'n 1.500 toeristen mogen komen. En daar zijn wij er dus twee van. In het vliegtuig krijgen we de Pyongyang times, om in de stemming te komen. Na een korte vlucht is het moment daar, we zijn er. En wat grappig is, we zijn van tevoren duidelijk geïnstrueerd over het maken van foto's. Nooit zomaar foto's maken is één van de belangrijkste dingen die we tijdens de briefing gehoord hebben. Dat doen we dus ook maar braaf niet, maar we mogen als we het vliegtuig uitstappen wel het vliegtuig van Air Koryo fotograferen. En dat mag normaal gesproken in andere landen echt nooit. Dat is dus een vreemde tegenstelling. Eenmaal door de douane moeten we wachten op onze Noord Koreaanse gidsen. Normaal zijn wij gewend om de tassen te pakken en hop hop met een bus of taxi naar de stad of naar het hotel. Dat is hier in Pyongyang echter ondenkbaar, waar je ook gaat of staat, je bent altijd in een groep en hebt altijd twee of drie Noord Koreaanse gidsen bij die je constant in de gaten houden. Kortom, je hebt geen enkele vrijheid om te doen wat je wil. De komende dagen worden we geleefd, anderen bepalen voor ons waar we heen gaan en hoelang we daar blijven. Dat gaat nog wel even vreemd worden. Als alle formaliteiten geregeld zijn brengt de bus ons naar het Yanggakdo hotel, dat ook wel 'the Alcatraz of fun' wordt genoemd. En als het hotel in zicht komt begrijpen wij waarom. Een ontzettend groot hotel, 47 verdiepingen (vrijwel uitgestorven, op wat toeristen en Chinezen na), op een klein eilandje in de rivier. Hier zullen we de komende nachten verblijven. In het hotel is van alles te beleven, bowlingbanen, zwembad, pingpongtafels, karaoke, winkeltjes, noem maar op. Wat het hotel echter niet heeft is een buiten, we mogen tot net aan de parkeerplaats lopen maar dan houdt het ook echt op. Verder mogen we niet. We besluiten na een lekkere douche om maar eens te gaan kijken wat we hier allemaal kunnen beleven. We besluiten gek te doen vandaag en we gaan karaoke doen ?. Gelukkig hebben ze ook voldoende Engelse nummers dus dat moet lukken. Eerst hadden we nog publiek, een Koreaan en een Chinees, maar ik denk dat we te vals zongen, want even later waren ze er niet meer. Maar ach, ook met z'n tweeën kunnen we lol hebben, dus whatever... Na een hoop foute muziek en lekkere Koreaanse biertjes gaan we lekker slapen, morgen wordt een drukke dag.

Als we de volgende dag wakker worden gaat het pas echt beginnen. Onze hele dag zit volgepland. We vertrekken om 9.00 uur en zullen pas vanavond na het eten weer op het hotel aankomen. We beginnen de dag bij het grote monument van de President Kim Il Sung en de Grote Leider Kim Jong Il. Twee enorme bronzen standbeelden, echt ongelofelijk groot, van de leiders die in dit land zo ontzettend belangrijk zijn. We brengen bloemen naar de leiders en dan maken we gezamenlijk een buiging. Dat is gebruikelijk hier dus daar doen wij dan zeker aan mee. Hierna bezoeken we een schitterend museum, waarin geschenken tentoongesteld staan die door de jaren heen door organisaties aan de grote leiders zijn geschonken. Echt ontzettend indrukwekkend, we kijken onze ogen uit. Het één nog mooier dan het andere. Werkelijk ongelofelijk wat we daar allemaal zien. Als we het gezien hebben gaan we naar de plaats waar de President Kim il Sung vroeger geboren is en gewoond heeft. De huisjes staan er nog (weliswaar nagebouwd/gerenoveerd in oude stijl) en ook hierbij krijgen we een hele uitleg van wat we zien. Na een lekkere lunch gaan we weer verder met het programma. Deze middag bezoeken we eerst een Art Studio. Op zich wel heel mooi en kunstig om te zien wat er gemaakt wordt en ook hoe, maar niet echt ons ding. Maar dat is dus het nadeel van hier, je moet verplicht alles volgen en kan niet besluiten om dan zelf maar even iets anders te doen. Sterker nog, je kan niet eens naar buiten gaan, zonder dat er meteen een gids met je meeloopt. Echt een heel vreemde gewaarwording. Na deze ietwat saaie activiteit gaan we op naar de volgende en dat vinden we beiden wel erg leuk, we gaan naar verschillende metrostations. Sterker nog, we gaan ook een ritje maken met de metro tussen de lokale bevolking. Zo grappig, in Moskou was dat heel normaal en daar hebben we ook bijna alle stations bezocht, maar hier is het zo bijzonder. Omdat er in Noord Korea maar zo weinig toeristen komen zie je mensen ook echt naar ons kijken. Zij vinden ons net zo vreemd en interessant als wij hen. Op de roltrap komen we erachter dat het heel leuk is om naar mensen te zwaaien en te kijken of je oogcontact kunt krijgen. Of zoals Geert het noemde: 'Even wuiven naar de mensen' ;). En dan dus ook kijken of ze terugzwaaien en dat doen ze bijna allemaal! Hilarisch. Normaal zou je zoiets nooit doen op een roltrap, maar hier is het bijzonder. De metro verder is inderdaad schitterend, met overal portretten van....... Uiteraard de beiden Kim's. Zoals je de portretten hier overal tegenkomt, op ieder gebouw staan ze groot afgebeeld. In de metro zelf was het ook erg leuk, want wat wij het leukste vinden is het contact met de lokale bevolking. Dat heb je hier echter bijna niet, dus dan is een klein stukje in de metro tussen de lokalen opeens een geweldige belevenis. We zagen zo'n 4 stations en reden nog eens een paar stations voorbij waar we niet uitstapten. En dan hop hop hop weer in de bus, op naar de volgende activiteit, de grand people's studyhouse. Dit is een grote bibliotheek/school. Ook erg leuk om te zien. Hier zitten ook gewoon lokalen te werken, dus je voelt hier het echte leven van de Koreanen.
Hierna gaan we even relaxen, dat hebben we wel nodig na al deze activiteiten, dus we gaan naar een soort beautycomplex. Marleen geniet hier van een heerlijke voetmassage en Geert laat zich scheren. Helemaal, dus hoofd en baard. En dat vinden ze hier wel grappig, dat komt niet vaak voor blijkbaar. Dus naast Koreanen zitten in de kappersstoel. Na deze activiteit is het tijd voor het diner en daarna worden we weer op de Alcatraz of Fun afgezet. Genoeg indrukken voor vandaag. We gaan op ons bed liggen met het idee om even te liggen en dan nog iets te doen, echter we zijn zo uitgeput dat we direct inslapen en bijna 10 uur achter elkaar slapen van alle indrukken van deze dag.

De volgende dag worden we uitgerust wakker en na een full Korean breakfast gaan we weer in de bus voor een nieuwe dag vol indrukken en activiteiten. We hebben twee ontzettend leuke Noord Koreaanse gidsen, meneer Kim en jawel, mevrouw Kim en zij vertellen ons van alles over het leven in Pyongyang, de gebruiken van mensen en over alle activiteiten en plaatsen die we bezoeken. Echt ontzettend interessant. Vandaag begint de dag in de grote filmstudio van Noord Korea. Echt heel leuk om te zien, ze hebben allerlei gedeelten gemaakt, voor verschillende films. Dus een Chinese straat met Chinese huizen, een Koreaanse straat met Koreaanse huizen, Japanse straat met Japanse huizen en jawel, een Europese straat met Europese huizen. Ook mogen we daar kleding van de set aan, dus gekleed als de koning en koningin maken we erg leuke foto's, samen met de anderen die zich ook verkleed hebben. Na deze leuke activiteit gaan we naar een groot militair kerkhof, boven op een heuvel. We hebben vanaf hier een mooi uitzicht over de stad. Hierna is het weer tijd voor een lekkere lunch in een lokaal restaurant en na deze lunch gaan we weer verder met het programma. We bezoeken eerst het Kim Il Sung plein. Leuk detail is dat we een klein stukje over straat mogen lopen, naar de bus toe. En hoe normaal dit ook klinkt, als alles voor je geregeld wordt voelt dit als een privilege. Wij lopen dan ook lekker op kop van de groep en met iedereen achter je heb je opeens het idee dat je alleen loopt in Pyongyang. Erg fijn om even een soort van vrijheid te ervaren. Na het bezichtigen van het plein gaan we bowlen met de hele groep. Even een ontspannende activiteit zonder nieuwe indrukken. Erg fijn en leuk. Als we uitgespeeld zijn gaan we weer in de bus voor de laatste activiteit van vandaag. We gaan naar een the children's palace, een school waar kinderen met uitzonderlijke talenten zitten, zo blijkt al snel. Alle kinderen krijgen daar kunst, zang, muziek of balletles en ze voeren allemaal een kleine show voor ons op. We mochten foto's maken en voelden ons daar heel erg bijzonder. Als we de meeste lokalen gezien hebben, wordt het afgesloten met een groot optreden door de kinderen waar ook veel andere Koreaanse volwassenen en kinderen zitten te kijken. Wat we daar zien is ongelofelijk. Kinderen die dansen, zingen en kunstjes vertonen. Gewoon een heel grote voorstelling. De één nog meer getalenteerd dan de ander. Echt ongelofelijk, zoiets hebben we echt nog nooit gezien. We hebben een DVD gekocht van een voorstelling, dus we kunnen thuis nogmaals genieten van dit spektakel.
Na de show gaan we met de bus naar Kaesong, dit ligt op 160 km afstand van Pyongyang. Morgen gaan we de DMZ bezoeken (de zwaarbewaakte grens met Zuid Korea). Na ongeveer 3 uur rijden over verlaten snelwegen (we mochten zelfs midden op de weg staan om foto's te maken)komen we aan bij ons hotel voor vannacht. Tijd voor het diner. Vandaag kon je met het diner kiezen voor de lokale specialiteit, soep met hondenvlees. En hoewel dit voor ons westerlingen toch wel erg controversieel is, willen we het toch proberen. En wat blijkt, hond is erg lekker! Ook in dit hotel hebben we geen mogelijkheid om buiten de muren te lopen, dus blijven we na het eten met z'n allen aan de bar hangen tot we kapot zijn van deze dag en lekker ons bed (ditmaal een traditioneel Koreaans matje op de vloer) opzoeken. Morgen weer een dag vol activiteiten.

De volgende dag bezoeken we eerst het grote standbeeld van de eeuwige president, Kim Il Sung. (Die overigens dezelfde geboortedag heeft als Marleen, namelijk 15 april. Dit vinden de mensen hier erg interessant en belangrijk, ze zijn allemaal even enthousiast als we dat vertellen). Dit standbeeld ligt op een heuvel, zodat hij mooi over de stad uitkijkt en je het standbeeld al van verre ziet aankomen. Ook hier leggen we bloemen neer en buigen we voor de president. Hierna bezoeken we een museum wat voorheen de plaatselijke universiteit was. Kaesong was overigens ook de oude hoofdstad van het oude Korea, dus voor de opdeling. Hier zien en horen we hoe het was in Korea voor de tweede wereldoorlog en de Korea oorlog en dus ook voor de splitsing in Noord en Zuid. En dan gaan we op naar misschien wel het interessantste gedeelte van deze trip, de zwaarbewaakte DMZ, oftewel de grens met Zuid Korea. Dat is wat je bij ons constant in het nieuws ziet. Als je beelden ziet vanuit Noord Korea zijn ze meestal daar opgenomen. En daar gaan we nu dus heen. Eerst krijgen we een uitleg en dan moeten we netjes in een rijtje achter elkaar aanlopen om er in de buurt te komen. Een gewapende Noord Koreaan volgt ons. En dan zie je opeens aan de overzijde het gebouw dat wij alleen kennen uit onze media, een groot wit gebouw, met een grote vlag van Zuid Korea en de vlag van de UN. En in het midden de blauwe gebouwen, met daarvoor de militairen van Noord Korea. Daar sta je dan opeens oog in oog mee. Dat is echt interessant, als we de foto's plaatsen weet ik zeker dat ieder van jullie het herkent. Grappig detail is dat je hier wel foto's mag maken van militairen. Daar stonden we dan, op de zogenaamde gevaarlijkste grens ter wereld. Als je daar probeert te gaan rennen wordt je door beiden kanten neergeschoten, althans volgens de verhalen in de reisgidsen. (Overigens, ten tijde van het schrijven van dit verslag zijn we weer in China en horen we dat er de afgelopen week veel nieuws is geweest over Noord Korea. Vreemd, wij hebben hier helemaal niets van gemerkt of van meegekregen). Na deze activiteit hebben we de beste lunch tot nu toe, het echte Royal Meal zoals dat hier genoemd wordt. Allemaal goudkleurige potjes met verschillende heerlijke dingen erin zoals rijst, eieren, sojabonen, vlees, kimchi (typisch Koreaans gerecht met kool en chili) en nog meer heerlijke dingen. Echt genieten dus. Hierna bezoeken we een oude graftombe op een heuvel. Honderden jaren geleden was Korea een koninkrijk en hier liggen de koning en koningin begraven. Heel oud dus en mooi gemaakt, wederom een leuke activiteit. Hierna wordt het tijd om terug te rijden naar Pyongyang, dus weer 3 uur in de bus. Hier aangekomen bezoeken we een mooi beeld, dit staat voor de hereniging van Noord en Zuid Korea. Want dat is volgens de mensen hier hetgene dat alle Koreanen het liefst zouden willen. Ook hier is het zo rustig op de weg dat we gewoon in het midden kunnen staan met ons fototoestel. Echt een vreemde gewaarwording, overal waar je bijna komt is het leeg en vooral op de weg. Een 3 baans-snelweg met enkel 2 bussen die erop rijden en dat kilometers en kilometers lang....
Hierna gaan we op de grote Juche toren (170 meter hoog), dat staat voor het geloof in het volk, systeem, de partij en de leiders en hebben een mooi uitzicht over de stad Pyongyang. En wat nog leuker is, op het plein is een grote manifestatie gaande. We kunnen het uiteraard niet verstaan maar er staan honderdduizend mensen op het plein. Eén iemand roept iets en iedereen op het plein volgt. Zelfs onze Engelse groepsleiders Sarah en Daniël hadden dit nog nooit meegemaakt, dus dit was erg bijzonder om te zien. Een beeld om nooit te vergeten. Hierna bezoeken we het standbeeld met het nationale symbool van de politieke partij die aan de macht is in Noord Korea. Een hamer, een sikkel en een kwast. De hamer staat voor de werkende mens in de DPRK, de sikkel voor de boeren en de kwast staat voor de intellectuelen in dit land. En ook dit is weer erg indrukwekkend, zoals eigenlijk alles in dit land dat wel is. Na wederom een goed diner in het Duck BBQ restaurant staat misschien wel het leukste onderdeel op het programma, we gaan naar een zogenaamde 'funfair'. Dit is een kermis voor Noord Koreanen. Vol met achtbanen en attracties en er is van alles te beleven. Mensen gaan hier vaak met hun werkgevers heen en ook dit kost hen bijna niets. Dit is een manier om de mensen tevreden te houden. En hier ben je dus wel tussen de lokalen. We gaan overal in, ook Marleen met haar hoogtevrees. Doodeng soms, maar wat is het leuk. En je bent maar één keer hier waarschijnlijk, dus dan moet je er ook alles uithalen. Dus eerst in de achtbaan, waarin je in het karretje ligt in plaats van zit, vervolgens in een soort schip met een ronde plaat, dus je gaat omhoog en draait ook nog tegelijk, vervolgens Geert in de botsauto's terwijl Marleen foto's maakt, daarna in een heel hoge attractie waarin je langs een paal omhoog gaat en dan een vrije val naar beneden maakt. Deze is vooral voor iemand met hoogtevrees een uitdaging, dus Marleen schreeuwt het uit. Maar wat een adrenaline, wat een ontzettende kik om dit mee te maken hier in de DPRK Na nog een laatste attractie, een soort halve achtbaan waarin je ook weer rondjes draait, is het weer mooi geweest en gaan we richting hotel. Omdat het de laatste avond is sluiten we deze af met mensen die we ontmoet hebben en spelen we een aantal potjes tafeltennis en drinken we de laatste Koreaanse biertjes.

Over de volgende dag kan ik kort zijn, we worden naar het station gebracht voor weer een trip van ongeveer 23 uur in de trein. Aangezien we dit al zo vaak hebben meegemaakt is dit niet echt spannend meer. Wel delen we deze keer de coupé, dat hebben we nog niet eerder meegemaakt. Gelukkig zijn het leuke Canadezen die ook bij ons in de groep zaten, dus we kenden ze al redelijk goed. Dus na weer een hoop lezen, kaarten, eten en slapen komen we aan in Beijing. Wel weer even wennen, het gevoel van vrijheid. Dat ga je na zo'n trip toch meer waarderen. Gewoon zelf mogen lopen en niet altijd met de bus mee en ook weer even met z'n tweetjes om dit fantastische avontuur een plekje te geven. Vandaag nog één dag in Beijing en dan morgen naar Zuid Korea. Het laatste avontuur van deze reis.